Việt Nam và ADB

Hoạt động của ADB tại Việt Nam

Suy thoái kinh tế toàn cầu và nhu cầu bên ngoài sụt giảm do đại dịch vi-rút corona (COVID-19) đã làm chậm đà tăng trưởng gần đây của Việt Nam trong năm 2020. Tuy nhiên, các nền tảng kinh tế của đất nước vẫn vững vàng và tăng trưởng kinh tế đạt 2,9% vào năm 2020. Triển vọng kinh tế Việt Nam trong trung và dài hạn là tích cực do môi trường kinh doanh tiếp tục được cải thiện, khả năng tiếp cận thị trường được mở rộng nhờ các hiệp định thương mại tự do, tầng lớp trung lưu ngày càng tăng và sự chuyển dịch đang diễn ra của chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu sang các quốc gia có chi phí thấp hơn.

Việt Nam là một trong những thành viên sáng lập của Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) vào năm 1966. Kể từ đó, ADB đã hỗ trợ Việt Nam đạt được những thành tựu về giảm nghèo, phát triển cơ sở hạ tầng và gần đây hơn đã giúp định hướng các biện pháp nhằm khắc phục tình trạng bất bình đẳng thu nhập và chênh lệch kinh tế - xã hội, đặc biệt đối với nhóm dân tộc thiểu số và các nhóm dễ tổn thương khác.

Từ năm 1966, ADB đã cung cấp tổng cộng 16,8 tỉ USD theo kênh tài trợ chính phủ cho Việt Nam.

Cảng Đà Nẵng là cảng biển lớn thứ ba tại Việt Nam

ADB cũng đang hỗ trợ những nỗ lực của Chính phủ Việt Nam nhằm củng cố, tăng cường và mở rộng phạm vi dịch vụ của lĩnh vực tài chính tại Việt Nam. Những nỗ lực này bao gồm việc cải thiện khung pháp lý và quy định để bảo đảm sự ổn định tài chính, giải quyết các khoản nợ xấu và tái cơ cấu ngân hàng. ADB đã hỗ trợ chính phủ xây dựng một môi trường thuận lợi cho việc phát triển các thị trường vốn và thị trường tiền tệ. ADB cũng đang hỗ trợ các biện pháp chính sách nhằm đưa vào cách tiếp cận phổ cập tài chính dựa trên thị trường thông qua phát triển tài chính vi mô và áp dụng công nghệ tài chính.

Các hoạt động ở khu vực tư nhân của ADB đã hỗ trợ phát triển lĩnh vực tài chính thông qua một loạt hoạt động, gồm Chương trình tài trợ thương mại và hạn mức tín dụng cho những định chế tài chính thương mại nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ. ADB cũng giúp tăng cường xây dựng năng lực trong lĩnh vực tài chính thông qua hỗ trợ kỹ thuật kết hợp với tài trợ.

ADB cam kết chia sẻ tri thức phục vụ cho phát triển hiệu quả ở Việt Nam, đồng thời thúc đẩy hỗ trợ tài chính và kỹ thuật trên phạm vi rộng hơn, gồm cả phát triển khu vực tư nhân và các hoạt động cho khu vực tư nhân.

ADB cung cấp các thiết bị giáo dục cho học sinh sinh viên

Các Hoạt Động Hỗ Trợ Không Cần Bảo Lãnh

Với vai trò xúc tác cho hoạt động đầu tư tư nhân, ADB cung cấp hỗ trợ tài chính cho các dự án và trung gian tài chính mà không cần bảo lãnh của chính phủ. Tổng số cam kết dưới hình thức các khoản vay và đầu tư cổ phần từ nguồn vốn riêng của ADB trong năm 2020 là 1,4 tỉ USD cho 38 giao dịch trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng kinh tế và xã hội, tài chính và kinh doanh nông nghiệp. ADB cũng tích cực huy động vốn đồng tài trợ từ các nguồn thương mại và ưu đãi. Trong năm 2020, ADB đã huy động được 1,9 tỉ USD đồng tài trợ dự án dài hạn và 3,3 tỉ USD đồng tài trợ thông qua Chương trình Tài trợ thương mại và chuỗi cung ứng và Chương trình Tài chính vi mô. Tổng dư nợ và cam kết từ các giao dịch không cần bảo lãnh do ADB tài trợ bằng nguồn vốn riêng của mình đạt 14,3 tỉ USD tính tới ngày 31 tháng 12 năm 2020.

Tại Việt Nam, các cam kết năm 2020 từ nguồn vốn riêng của ADB là 75,2 triệu USD cho một dự án mở rộng xử lý nước, hai dự án năng lượng tái tạo, một quỹ cổ phần tư nhân và một dự án dược phẩm. Tổng dư nợ và cam kết từ các giao dịch không cần bảo lãnh của ADB tại Việt Nam là 1 tỉ USD tính tới ngày 31 tháng 12 năm 2020, chiếm 7% tổng danh mục không cần bảo lãnh của ADB.

Quan Hệ Đối Tác Tài Trợ

Các quan hệ đối tác tài trợ cho phép những đối tác tài trợ của ADB, các chính phủ hoặc cơ quan của họ, các định chế tài chính đa phương và tổ chức thương mại tham gia tài trợ cho các dự án của ADB. Nguồn vốn bổ sung này được cung cấp dưới hình thức các khoản vay và viện trợ, hỗ trợ kỹ thuật và đồng tài trợ thương mại khác như các khoản vay loại B, thỏa thuận chuyển giao rủi ro, khoản vay song song và đầu tư cổ phần, đồng tài trợ bảo lãnh và đồng tài trợ cho các giao dịch trong khuôn khổ Chương trình Tài trợ thương mại và chuỗi cung ứng và Chương trình Tài chính vi mô của ADB.

ADB bắt đầu các hoạt động đồng tài trợ tại Việt Nam từ năm 1972. Kể từ đó, tổng lũy kế các cam kết đồng tài trợ có sự bảo lãnh của chính phủ cho Việt Nam đã tăng lên tới 4,6 tỉ USD cho 60 dự án đầu tư và 132,22 triệu USD cho 96 dự án hỗ trợ kỹ thuật. Lũy kế đồng tài trợ thương mại cho Việt Nam đạt tới 9,87 tỉ USD cho mười dự án đầu tư

Trong năm 2020, Việt Nam nhận được 5 triệu USD viện trợ đồng tài trợ từ Quỹ Sáng kiến Tài chính dành cho Nữ doanh nhân cho dự án Cứu trợ COVID-19 cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ do phụ nữ làm chủ. Bảng tóm tắt các dự án đồng tài trợ từ ngày 1 tháng 1 năm 2016 đến 31 tháng 12 năm 2020 có sẵn tại địa chỉ Việt Nam: Đồng tài trợ

Những Thách Thức Trong Hoạt Động

Tác động của biến đổi khí hậu đang trở nên khắc nghiệt hơn tại Việt Nam, với tình trạng xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long và thiên tai như hạn hán, ngập lụt và bão lũ ở miền Trung. ADB phối hợp chặt chẽ với các tổ chức khác – đặc biệt là Chương trình Phát triển Liên hợp quốc và gần đây hơn là Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản – để hỗ trợ chính phủ khắc phục thiệt hại sau thảm họa. ADB cũng hợp tác với Ngân hàng Thế giới và Chính phủ Hà Lan trong việc phát triển cơ sở hạ tầng chống chịu biến đổi khí hậu ở Đồng bằng sông Cửu Long.

Chính phủ Việt Nam đã nỗ lực để cải thiện khung pháp lý về quản lý vốn hỗ trợ phát triển chính thức và ADB cùng các thành viên khác của Nhóm Sáu ngân hàng tiếp tục phối hợp với chính phủ trong các quy định về quản lý và sử dụng vốn vay ưu đãi và tăng cường năng lực đấu thầu.

Toàn cảnh nhà kính một trang trại ở tỉnh Lâm Đồng.

Các Định Hướng Tương Lai

Tính đến tác động của đại dịch COVID-19, ADB hiện đang xây dựng một chiến lược đối tác quốc gia để hỗ trợ Việt Nam trong giai đoạn 2021–2025, lồng ghép các ưu tiên trong Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội 5 năm giai đoạn 2021–2025 của Việt Nam. ADB sẽ giúp Việt Nam xây dựng một danh mục đề xuất các dự án then chốt mới, sử dụng những phương thức tài trợ đáp ứng nhu cầu tốt hơn. Danh mục này cũng sẽ tích hợp những sáng kiến và công nghệ giúp gia tăng giá trị mà có thể thúc đẩy thêm nguồn đồng tài trợ ưu đãi hoặc tăng cường sự tham gia của khu vực tư nhân, gồm cả thông qua các quan hệ đối tác công - tư. ADB cũng sẽ tiếp tục hỗ trợ các biện pháp giảm thiểu và thích nghi biến đổi khí hậu để ứng phó với các nguy cơ môi trường ngày càng cao mà Việt Nam đang phải đối mặt. Ngân hàng cũng sẽ xem xét khả năng tài trợ cho các dự án đa ngành ở cấp độ chính quyền địa phương.